Reframe: een nieuw kader maken

Onze generatie is opgevoed door een generatie van mensen die over het algemeen hard werken en minder afleiding hadden dan wij vandaag. Je herkent vast wel:

• eerst huiswerk, dan spelen
• eerst werken, dan rusten
• voor niks komt de zon op
• boontje komt om zijn loontje
• voor wat hoort wat
• …

Allemaal voorwaardelijke dingen. Eerst dit en dan pas dat. Onze opvoeding was dan ook – niet verwonderlijk eigenlijk, aangezien de gangbare opvoeding vaak een reflectie is van wat leeft in de maatschappij – voorwaardelijk. Je kreeg wat als je “flink” was. En bij “flink” hoorde altijd wel iets van niet gezien worden, of niet gehoord worden, want dan hadden onze ouders nog meer werk met ons en ze hadden al zoveel werk. Dus graag stil zijn en je plan trekken.

Ik vraag me wel eens af waar dat voorwaardelijke vandaan komt. Want natuurlijk is het niet. Een logisch gevolg, dat is natuurlijk. Wanneer onze voorouders niet op jacht gingen, wanneer ze niet samenwerkten als een groep waarbij elk zijn of haar talenten kon gebruiken, dan was er minder eten, zo simpel was dat. Misschien zijn we dat “simpele” kwijt. Ik merk dat in de opvoeding van onze kinderen ook. Speelgoed stuk? We maken het wel, of je krijgt wat nieuws. Kapot is niet meer kapot, en dingen zijn zelden echt weg. Want alles is vervangbaar, doorgaans zelfs met een paar muisklikken. We hoeven niet eens meer de deur uit.

In deze context, hebben wij als ouder een belangrijke taak, zowel voor onszelf als voor ons kind. We moeten als het ware het concept “zelfzorg” opnieuw gaan definiëren, zodat het past binnen dit onvoorwaardelijk kader. We moeten wat we leerden over zelfzorg (eerst werken en dan rusten) gaan herkaderen, in een nieuw kader plaatsen. Want het werk is niet meer ooit gedaan. Er is zoveel, omdat er zoveel meer mogelijkheden zijn en dingen om te doen. Er is geen “eerst en dan” meer, want wat eerst “moet”, is nooit klaar. En zo kom je niet aan die “dan” toe.

Dit is nu al belangrijk voor ons vandaag, in deze maatschappij. Maar mogelijks nog veel belangrijker voor onze kinderen, in de maatschappij van morgen. Want het ziet er nog niet meteen naar uit dat het rustiger wordt, integendeel. Er komen nog steeds meer mogelijkheden, nog steeds veel meer prikkels. We zijn het kader kwijt, als in wat nog normaal is binnen menselijke grenzen. Wanneer je het gemiddelde takenpakket ziet wat de doorsnee ouder te verwerken krijgt op een dag (werken – relatie onderhouden – kinderen – huishouden – sociale contacten – …), dan is dat vaak “gewoon” teveel. Maar we denken dat iedereen het zo doet, dus dat ook wij het moeten kunnen.

Misschien is de hamvraag wel:

Wens jij dit ook voor je kind? Dat hele takenpakket? Gecombineerd met “eerst werken en dan rusten”? Hoe zou dat gaan?

Of wil jij je kind graag helpen om de balans te vinden, aan genoeg rust te komen, lief te zijn voor zichzelf, en te leren dat je ook mag rusten, wanneer het werk nog niet klaar is. Dat “klaar” een variabel begrip is, dat je zelf kan en mag invullen. Dat een hoge lat niet altijd een betere lat is. Ja? Dan is het jouw taak om zelfzorg een nieuw kader te geven, een onvoorwaardelijk kader.

Een onvoorwaardelijk kader dus … ook voor jezelf

We zien dat, in deze maatschappij, mensen vaker en vaker kiezen voor een onvoorwaardelijke opvoeding. Je leert je kind wel dat er – logischerwijze – gevolgen zijn van een bepaald gedrag, en misschien waarschuw je daar ook wel voor, maar je doet dit vanuit vertrouwen, vanuit een leiderschapsstandpunt. Je voelt je een leider die het beste voorheeft met het hele gezin, en je handelt vanuit dat standpunt. Onvoorwaardelijk, zonder dreiging en zonder angst.

Hoe komt het, dan meer en meer mensen kiezen voor dat onvoorwaardelijke? Voor mij is dit simpelweg de behoefte van deze maatschappij die boven water komt drijven. Maar mensen staan daar vaak niet bij stil, doen dit onbewust. Maar ook deze vorm van opvoeden is een reflectie van deze maatschappij. We willen geen voorwaarden meer. We willen doen wat we willen, wat we vinden dat nodig is. We ontwikkelen (herontdekken eigenlijk) ons innerlijk kompas.

Een nieuw kader voor zelfzorg

Het is dus tijd om je focus te verleggen van het werk (als het klaar is dan …) naar de rust. Soms is het helpend om hier tijdelijk, voor zolang je dat nodig hebt, voorwaarden aan te koppelen, zeker als je voorwaardelijk bent opgevoed. Maar je doet dit vanuit rust.

Bijvoorbeeld: ik ga nu rusten, en daarna, als ik genoeg gerust heb / binnen een half uur ga ik de afwas doen.

Dit is een vorm van zelfliefde, en vooral van zelfrespect. Jezelf graag zien, jezelf de moeite waard vinden. Van jezelf een prioriteit durven maken.

Ik zeg wel eens, “geen tijd bestaat niet”. En ik daag je uit, vervang elke gedachte “ik heb hier geen tijd voor” door “dit is geen prioriteit voor mij”. Want eigenlijk is dit hetzelfde. Als iets de hoogste prioriteit krijgt, dan is er altijd tijd voor. Wanneer je dit doet voor je zelfzorg (“ik heb geen tijd om te rusten vervangen door rusten is voor mij geen prioriteit”) dan krijg je een heel andere klank en waarheid in je hoofd. Vaak is het precies die klank die mensen nodig hebben om de knop om te draaien en voor zichzelf te gaan zorgen.

Omdat ze zichzelf eindelijk als een prioriteit gaan zien.

Verschillende soorten zelfzorg

Ik merk vaak dat de gedachte leeft bij mensen dat zelfzorg leuk moet zijn. Dat klopt niet, en ook wanneer je die klik maakt, kom je weer beter aan zelfzorg toe. Je gaat een wandeling maken omdat je weet dat het goed voor je is, niet omdat je er zin in hebt op dat moment.

Dit is ook een reden waarom velen niet aan voldoende zelfzorg toekomen, dat is omdat voor sommige soorten zelfzorg, je wel degelijk uit je comfortzone moet komen, en discipline wat moet opbouwen, wil je de routine opbouwen. Een goede zelfzorgroutine. En om die op te bouwen, moet je werken aan mindset en veerkracht.

Daarom is het nodig om jezelf te kunnen complimenteren voor een goede zelfzorg. Daarom is jezelf lui vinden, gelijk aan jezelf in een negatieve spiraal helpen.

Zo vlieg je vooruit in je zelfzorg

Net omdat niet alle soorten zelfzorg leuk zijn, is het belangrijk om te weten waarom je het dan zou doen. Anders ben je niet onvoorwaardelijk gemotiveerd. Je moet voelen vanbinnen, waarom je dit doet, ook als het niet leuk is (maar wel nuttig).

Dus zorg ervoor dat je weet waarom je het doet, goed voor jezelf zorgen. Wat zijn je hogere doelen in het leven? Wat wil je bereiken? Op welke manier gaat de wereld een betere plek zijn, wanneer jij er niet meer bent? Als je dat weet, kan je je dagelijkse acties daarop afstemmen. Alignment heet dat. Mensen die niet goed aan zelfzorg kunnen doen, mensen met een burn-out of een neiging tot burn-out, hebben bijna allemaal problemen met alignment. En geen alignment hebben, geeft je “lekken”, en met die lekken, kan je aan zelfzorg doen zoveel je wil, je vatje geraakt nooit vol. Je wil dus een goede alignment hebben.

Klinkt dit nog zweverig, of weet je het helemaal niet? Dan hoef je je er geen kopzorgen over te maken, want je doelen vinden in het leven is niet zo moeilijk als wat veel mensen je graag willen laten geloven… Begin met jezelf te leren zijn, gelukkig te zijn, te stralen voor anderen in je omgeving. En dan komt de wetenschap van wat jouw doelen zijn, als vanzelf naar je toe in de loop van de tijd.

Daarnaast gebruik je routines als vangnet. Routines moet je opbouwen, en dat duurt een paar maanden. Je hoeft niet alle routines tegelijk op te bouwen, het is en mag een proces zijn, als je maar ergens begint en leert hoe je kan doorzetten. Leren doorzetten, heeft met veerkracht te maken. Je hebt veel veerkracht als je goed omkan met je emoties, dus ook daar is er een verband.

En zo kan je met heel veel zaken effectief aan de slag om je zelfzorg te verbeteren! Veel meer dan alleen maar “zoeken wat je leuk vind en tijd maken daarvoor in je agenda”. Dat is het gangbare advies waarmee velen er niet geraken, dus … Aan de slag!